Oddziaływanie na środowisko

Wpływ linii na krajobraz

Linie elektroenergetyczne to budowle specyficzne, jednakże są i muszą być elementem krajobrazu, aby zagwarantować odpowiedni poziom bezpieczeństwa energetycznego, czyli w skrócie - stabilność dostaw energii do każdego z nas (popularnie mówiąc: prąd w gniazdku). Wykonawca prac ma możliwość zniwelowania wpływu linii elektroenergetycznych najwyższych napięć na krajobraz. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć: odpowiedni wybór trasy linii (np. w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu linia zbliżała się do zabudowy mieszkaniowej), maskujące malowanie konstrukcji wsporczych, projektowanie ograniczające dominację w terenie (np. na obszarach pofałdowanych i pagórkowatych).

Pole elektromagnetyczne

Linie przesyłowe są jednym ze źródeł pól elektromagnetycznych w środowisku. Warto wiedzieć, że są to pola niskiej częstotliwości 50 Hz (herców), takie same jak wytwarzane przez np. odkurzacz, pralkę czy żelazko, czyli urządzenia elektryczne używane w każdym domu.

Pole elektromagnetyczne ma dwie niezależne od siebie składowe:

• elektryczną;
• magnetyczną.

Pole elektryczne (E) mierzy się w kV/m (kilowolt/metr). Wytwarza je każdy obwód elektryczny pod napięciem - np. podłączona do gniazda elektrycznego, ale nie włączona lampka nocna. Kiedy lampka zostanie włączona, przez obwód popłynie prąd elektryczny, czego efektem będzie emisja pola magnetycznego, które mierzy się w A/m (amper/metr).

Wartości pól elektrycznego i magnetycznego, jakie mogą być emitowane do środowiska, są określone przepisami prawa. Polska ma w tym zakresie przepisy bardzo rygorystyczne - w całej Unii Europejskiej nie ma żadnego kraju, w którym wartości dopuszczalne pól byłyby bardziej surowe.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów w Polsce (Dz. U. z 2003 r., Nr 192, poz. 1883) dla pól o częstotliwości 50 Hz określone są następujące wartości:

• dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową - odpowiednio 1 kV/m i 60 A/m dla składowych elektrycznej i magnetycznej;
• dla miejsc dostępnych dla ludności - odpowiednio 10 kV/m i 60 A/m dla składowych elektrycznej i magnetycznej.

Zgodnie z obecnym stanem wiedzy uznaje się, że nawet długotrwałe przebywanie w obszarze oddziaływania pól o wartościach wyższych niż podane w wyżej wymienionym rozporządzeniu, jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia i życia ludzi.

Zaprezentowane powyżej dane, pochodzą z pomiarów natężeń pól wykonanych bezpośrednio pod linią, na wysokości 2 m.

Wartości pola elektromagnetycznego emitowanego przez linie przesyłowe są swym poziomem zbliżone do poziomów pól otaczających nas w życiu codziennym, w każdym zakładzie pracy czy gospodarstwie domowym.

Hałas

Linie elektroenergetyczne generują hałas słyszalny wyłącznie wskutek niekorzystnych warunków atmosferycznych (mżawka, lekki deszcz, sadź).

Dopuszczalne przepisami poziomy hałasu w środowisku różnią się w zależności od specyfiki terenu i wynoszą od 44 dB (decybeli) w nocy do 55 dB w ciągu dnia. Dla porównania - 55 dB to wartość odpowiadająca normalnej rozmowie towarzyskiej.

Wieloletnie badania poziomów hałasu linii elektroenergetycznych wskazują, że wartości określone w normach nie są przekraczane. Dodatkowo inwestorzy linii wprowadzają nowoczesne rozwiązania, które mają zapobiegać emisji hałasu, jak np. stosowanie przewodów wiązkowych (ich specyfika polega na zastosowaniu kilku przewodów, 2-4, na jedną fazę) i wysokiej jakości osprzętu.

Bezpieczeństwo kontrukcji linii

Współczesne konstrukcje linii wykluczają zagrożenia typu porażenie prądem elektrycznym czy przewrócenie się konstrukcji słupa. Od 1993 roku, od kiedy właścicielami linii najwyższych napięć zostały Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., nie zanotowano żadnej awarii mechanicznej linii, w wyniku której ucierpieliby ludzie. Budowa linii w miejscach krzyżowania się lub zbliżeń linii do różnych obiektów budowlanych (budynków, dróg, torów kolejowych itp.) wiąże się ze spełnieniem wymaganych przepisami specjalnych środków bezpieczeństwa. Wszystkie linie przesyłowe posiadają ochronę odgromową oraz szereg niezależnych od siebie systemów, które zabezpieczają pracę linii w razie jakichkolwiek awarii. Przykładowo, jeżeli dojdzie do zerwania przewodu roboczego linii, czego prawdopodobieństwo jest minimalne, zanim opadnie on na ziemię, urządzenia zabezpieczające wyłączą linię spod napięcia.

Ochrona środowiska - uwarunkowania prawne

Budowa linii elektroenergetycznej 220 kV w zakresie oddziaływania na środowisko podlega ciągłej kontroli od momentu projektowania do uzyskania pozwolenia na użytkowanie włącznie. Od czasu dostosowania przepisów do standardów obowiązujących w UE kontrolę tę sprawują nie tylko organy administracji rządowej i samorządowej, ale przede wszystkim organizacje ekologiczne czy społeczności lokalne, które z mocy prawa mają zapewniony dostęp do informacji o ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Głównymi aktami prawnymi, poprzez które mogą kontrolować poprawność przebiegu procesu inwestycyjnego, są:

• ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 października 2008 r. (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227);
• ustawa prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2001 r., Nr 62, poz. 627);
• ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 80, poz. 717);
• ustawa prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. (Dz. U. z 1994 r., Nr 89, poz. 414);
• rozporządzenia dotyczące dopuszczalnych poziomów emisji pól elektromagnetycznych i hałasu do środowiska (pola elektromagnetyczne: Dz. U. z 2003 r., Nr 192, poz. 1883 - Rozporządzenie Ministra Środowiska; hałas: Dz. U. z 2004 r., Nr 178, poz. 1841 – Rozporządzenie Ministra Środowiska);
• ustawa o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., Nr 115, poz. 741);
• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 92, poz. 880).

Ocena wpływu planowanej linii elektroenergetycznej 220 kV od stacji Pomorzany do nacięcia linii Krajnik - Glinki na środowisko powinna określać, opisywać i oceniać we właściwy sposób dla każdego indywidualnego przypadku bezpośrednie oraz pośrednie skutki przedsięwzięcia dla następujących elementów:

• ludzi, fauny i flory;
• gleby, wód, powietrza, klimatu i krajobrazu;
• dóbr materialnych i dziedzictwa kultury.

Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko musi spełniać rygorystyczne wymogi określone w wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych. Właściwie przeprowadzone postępowanie kończy wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. Bez takiej decyzji inwestor nie może ubiegać się o wydanie pozwolenia na budowę linii.

Przed oddaniem do eksploatacji inwestor linii musi dokonać pomiarów kontrolnych poziomów pól elektromagnetycznych i hałasu emitowanych przez linię. Tylko pozytywne wyniki tych pomiarów będą umożliwiały ubieganie się o pozwolenie na użytkowanie linii.